چاقی در سنین 40 تا 60 سالگی احتمال بروز و پیشرفت بیماری آلزایمردر سالهای آتی را افزایش میدهد. طبق مقاله منتشر شده در ژورنال بیماری آلزایمر در ژانویه 2023 آنالیز انجام شده در 13000 نفر در اروپا نشان داد که در افراد میانسال مبتلا به چاقی دقیقا همان قسمت از ماده خاکستری مغز تحلیل میرود که در مبتلایان به آلزایمر اتفاق میافتد.
بیماری آلزایمر به واسطه ایجاد پلاک آمیلویید موجب کاهش بافت خاکستری مغز شده و توانایی تفکر، استنتاج، کنترل ماهیچهها و به یادآوری خاطرات را کاهش میدهد. نویسندگان مقاله بیان کردند که پیشگیری از ابتلا به چاقی به کاهش ریسک ایجاد دیابت و زوال عقل(دمانس) کمک میکند.
مقالهای قدیمیتر در مجله نورولوژی در سال 2011 نیز برطبق یک تحقیق عنوان کرد مغز افراد چاق دقیقا در همان مناطقی آسیب میبیند که مغز مبتلایان به آلزایمر دچار آسیب شده است. این آزمایش توسط PET اسکن انجام شد نشان داد اگر چه این نقاط یکسان هستند اما عوارض آسیب در افراد چاق دیده نمیشود. همچنین نشان داد که این آسیبها در افراد لاغر مبتلا به آلزایمر هم وجود دارد.
(این امر بدان معنی است که فرد مبتلا به آلزایمر سوال چاق یا لاغر بودن دچار این آسیبها میشود و فرد سالم مبتلا به رغم وجود این آسیبها –در حال حاضر- دچار عوارض آلزایمر نخواهد بود. مترجم)
ارتباط لپتین با چاقی، دیابت و دمانس
مقاله منتشر شده در BMJ سال 2023 بیان میکند افراد میانسال مبتلا به چاقی 2.5 برابر بیشتر از افراد دارای وزن نرمال در معرض افتادن، به زمینخوردن، آسیب و بستری شدن به این واسطه در بیمارستان هستند. همچنین امکان ابتلا به دیابت و دمانس و آلزایمر در آنها بیشتر است.
تحقیقات نشان داده است که در افراد چاق به نقاطی از مغز آسیب وارد میشود که به هورمون لپتین پاسخ نشان میدهند. لپتین هورمونی است که تاثیرش بر مغز به جلوگیری از چاقی کمک میکند و این امر را به واسطه بروز احساس سیری و جلوگیری از بیشتر غذاخوردن و چاق شدن انجام میدهد.
لپتین توسط سلولهای چربی ترشح شده و بر روی رسپتورهای خاص درهیپوتالاموس (قسمتی از مغز) و همچنین بر قسمتهایی از سیستم عصبی مرکزی CNS مانند کورتکس و هیپوکامپ تاثیر میگذارد. این نقاط دقیقا همان نواحی مغز هستند که در افراد چاق، در افرادی که زوال عقل دارند –سوای چاقی و لاغری- آسیب میبینند.
واکنش بیش از حد معمول سیستم ایمنی که التهاب نامیده میشود به افزایش ریسک ابتلا به چاقی و دمانس مرتبط دانسته شده است.